Brian Ring đã sống và làm việc ở Hà Nội được 14 năm. Ông là một nghệ sĩ về Video art, được công chúng biết đến nhiều hơn sau khi hỗ trợ nhạc sĩ Kim Ngọc làm hình ảnh cho tác phẩm Con nhện giăng mùng, gần đây hơn, ông cùng tham gia vào Lễ hội âm thanh Hà Nội 2010 cùng nghệ sĩ Trí Minh. Brian Ring đã đóng góp nhiều vào sự phát triển của nghệ thuật đương đại tại Hà Nội, đặc biệt qua website HanoiGrapevine.com do ông sáng lập.
Hà Nội, thành phố đầy năng lượng
* Điều gì đã đưa ông tới với Hà Nội vậy, Brian?
– Tôi cùng gia đình tới Hà Nội vào tháng Giêng năm 1996. Khi ấy, con trai tôi lên bốn tuổi, còn con gái, chín tuổi. Chúng tôi tới đây vì vợ tôi lúc đó làm việc trong một dự án hỗ trợ phát triển của Đức, và chúng tôi dự định sẽ chỉ ở lại một năm. Ngay từ đầu chúng tôi đã thích Hà Nội. Con người thật thân thiện và chúng tôi tận hưởng cái năng lượng lớn lao cảm thấy được trong thành phố.
* Phải mất bao lâu để ông quyết định gắn bó cuộc đời với Hà Nội?
– Vợ tôi và tôi đều thích sống ở Hà Nội, và chúng tôi may mắn vì có khả năng kết bạn rất nhanh. Mấy đứa con của chúng tôi cũng thích sống ở đây, thế nên chúng tôi rất sung sướng khi công ty của vợ tôi đề nghị vợ tôi ở lại lâu hơn. Trong những năm qua, chúng tôi đã biết đến một số quãng thời gian đầy phấn khích trong sự phát triển của Hà Nội và Việt Nam, cùng với rất nhiều thay đổi đã diễn ra (và vẫn đang diễn ra).
* Một nghệ sĩ đương đại châu Âu đã hòa nhập như thế nào với đời sống nghệ thuật đương đại ở Việt Nam nhỉ, khi rõ ràng là có sự khác biệt rất lớn về môi trường làm việc, về sự chuyên nghiệp v.v…?
– Rất nhanh chóng sau khi tới Hà Nội, tôi gặp Natasha Kraevskaia của Salon Natasha nổi tiếng, cũng như Veronika Radulovic, thời đó đang giảng dạy tại Đại học Mỹ thuật Việt Nam. Thông qua họ tôi được giới thiệu với nhiều nghệ sĩ trẻ như Lê Hồng Thái, Nguyễn Minh Thành, Nguyễn Văn Cường, Nguyễn Quang Huy, và Trương Tân. Họ chính là những người bạn đầu tiên của tôi tại Hà Nội, cho tới nay chúng tôi vẫn rất thân thiết với nhau. Với sự giúp đỡ của họ, tôi đã có thể nhanh chóng tham dự vào đời sống nghệ thuật. Tôi đã có cuộc triển lãm cá nhân đầu tiên tại Việt Nam vào năm 1997 tại gallery Tràng An phố Hàng Buồm, của Nguyễn Xuân Tiệp, ngày nay nó không còn tồn tại nữa.
* Cuộc sống của ông hiện nay gắn bó nhiều với nghệ sĩ và hoạt động nghệ thuật ở Hà Nội, vậy sinh hoạt và đời sống nghệ thuật của những người bạn Hà Nội này trong mắt ông ra sao?
– Tôi thực sự sung sướng được trở thành một phần trong đời sống nghệ thuật tại Hà Nội vì tôi thấy nó thật hào hứng – nhiều con người tốt, nhiều nghệ sĩ giỏi, nhiều ý tưởng hay, năng lượng dồi dào. Tôi đã rất may mắn được mời để thực hiện một số triển lãm cá nhân, tham gia nhiều triển lãm nhóm và cũng có cơ hội hợp tác nhiều công việc với các nghệ sĩ Việt Nam. Ngoài các họa sĩ, tôi còn làm việc với nhiều nghệ sĩ trình diễn, nghệ sĩ múa đương đại, nghệ sĩ video art và các nhạc sĩ đương đại. Với tôi, đó chính là những trải nghiệm tuyệt vời, chúng giúp tôi trưởng thành lên nhiều với tư cách là nghệ sĩ.
Đời sống nghệ thuật ở đây đã được mở rộng ra rất nhiều, kết hợp nghệ thuật truyền thống và mỹ học với các ảnh hưởng mới từ nhiều nơi trên thế giới, những cái đến lượt mình cũng được kết hợp vào luôn. Điều này khiến cho nghệ thuật đương đại của Việt Nam trở nên rất phong phú với rất nhiều kỹ thuật, phong cách và phương tiện được sử dụng. Tôi cũng rất thích thú được chứng kiến các nghệ sĩ đương đại đang trải nghiệm những hình thức nghệ thuật không mấy thông thường như là sắp đặt, trình diễn và video. Tất cả những yếu tố ấy đồng nghĩa với việc có rất nhiều khả năng cho nghệ sĩ trong việc tự thể hiện bản thân mình.
Ảnh bên : Trang web Hanoi Grapevine do Brian Ring sáng lập và điều hành
Hà Nội đã ăn sâu vào cuộc đời tôi
* Cái nhìn của ông hiện nay về bạn bè, công việc, hoạt động nghệ thuật ở Hà Nội.v.v… có khác nhiều so với 14 năm trước đây không?
– Khi tới Việt Nam lần đầu năm 1996, thực sự tôi không biết phải trông chờ điều gì, và chúng tôi cứ nghĩ là sẽ chỉ ở lại trong vòng một năm mà thôi. Tôi nghĩ việc tới đây và sống ở đây giống như một dạng phiêu lưu vậy. Giờ đây, sau khi đã sống nhiều năm tại đây, khi mà mấy đứa con của tôi đã lớn lên ở đây, Hà Nội và Việt Nam đã ăn sâu vào cuộc đời tôi, trở thành một phần rất quan trọng của cuộc đời tôi cũng như cuộc đời gia đình tôi. Và tôi thực sự thấy may mắn vì có được cơ may này. Cuộc sống của tôi tại Hà Nội hiện nay rất hào hứng và bận rộn. Các con tôi đều đang học đại học và không còn ở Việt Nam nữa, mặc dù cả hai đều muốn có dịp quay lại. Hiện tại chỉ có hai vợ chồng tôi ở đây. Vợ tôi làm công việc của cô ấy, còn tôi thực hiện các dự án nghệ thuật, đồng thời lo cho trang web Hanoi Grapevine.
* Lý do nào dẫn tới việc ông lập ra trang web HanoiGrapevine.com? Ông hy vọng điều gì khi lập ra trang web này?
– Tôi bắt đầu thực hiện trang Hanoi Grapevine chủ yếu bởi vì tôi thấy rằng có nhu cầu cho việc ấy. Thường thì rất khó để có được thông tin về các hoạt động nghệ thuật và văn hóa. Vì quen biết nhiều nghệ sĩ, biết được về các sự kiện, nên tôi quyết định chia sẻ các thông tin đó với bất kỳ ai quan tâm, bằng cách đưa thông tin lên Internet, biến thông tin trở thành một phương tiện hữu hiệu trong việc hình thành một sự tiếp cận thông tin cho công chúng, về nghệ thuật và nghệ sĩ Việt Nam.
Dự án của tôi đã phát triển khá là nhanh chóng. Tôi sớm nhận ra rằng còn có nhiều điều xảy ra hơn nhiều so với những gì tôi biết. Vậy nên tôi tích cực bắt tay vào việc tập hợp thông tin. Và tôi thấy rằng tôi còn cần những thông tin khác như là địa chỉ các gallery, cũng như một lịch sự kiện, kết nối với các trang web của nghệ sĩ.
Mới đây Đại Sứ quán Đan Mạch tại Hà Nội đã cấp cho tôi một khoản trợ cấp nhỏ để tôi trả thù lao cho nhân viên. Vì vậy tôi đã có được một số nhân viên làm bán thời gian giúp tôi thực hiện trang web cả bằng tiếng Việt và tiếng Anh.
Tôi nghĩ rằng Hanoi Grapevine phục vụ cho một mục đích tốt, vì nó giúp đưa thông tin rộng rãi về nghệ thuật đương đại tại Việt Nam. Đời sống nghệ thuật rất sôi nổi, có nhiều điều rất hào hứng đang xảy ra, nhiều người quan tâm đến việc biết được về chúng nhưng không biết phải lấy thông tin ở đâu. Chính vì thế Hanoi Grapevine là một cách thức chia sẻ những thông tin ấy với mọi người. Nó hữu ích với các nghệ sĩ bởi vì điều này đồng nghĩa với việc có nhiều người hơn – học giả, nhà nghiên cứu, gallery, bảo tàng, nhà sưu tầm – có thể biết về họ và công việc của họ, nó cũng tốt cho những người yêu nghệ thuật bởi vì nó giúp họ tìm được thông tin mà rất có thể họ sẽ không biết được nếu nó không tồn tại.
Tôi làm việc rất nhiều để thu thập thông tin và khuyến khích các nghệ sĩ cùng các gallery cũng như những nhà cung cấp sự kiện nghệ thuật và văn hóa khác gửi thông tin tới cho Hanoi Grapevine.
* Xin cảm ơn ông.
Việt Quỳnh (thực hiện)
