Công ty Thoát nước Hà Nội vừa đề xuất dùng hàng triệu mét khối nước sông Hồng mỗi năm để làm sạch sông Tô Lịch. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng phương án này không khả thi.
Môi trường nước hồ Tây, sông Tô Lịch đang bị ô nhiễm nghiêm trọng do vậy việc bổ cập nước cho hồ là hết sức cần thiết. Để tìm giải pháp, mới đây Công ty Thoát nước đề xuất 3 nguồn nước chính có thể cung cấp cho hồ Tây và sông Tô Lịch gồm: Nước ngầm thông qua các giếng khoan; Nước sông Nhuệ, qua cống Liên Mạc dẫn bằng hệ thống mương, cống đổ vào sông Tô Lịch tại cửa cống Nguyễn Khánh Toàn; Lấy nước từ sông Hồng.
Toàn bộ chiều dài sông Tô Lịch là 14,6 km đang bị ô nhiễm nặng
Tuy nhiên, Thạc sĩ Hoàng Minh Sơn – Chuyên gia tư vấn Công ty CP Synetics – HBCI Group chỉ rõ nếu chỉ bổ cập nước thì không khả thi và chưa phải giải pháp phát triển bền vững. Ông Sơn cho rằng cách này muốn phát huy hiệu quả phải xử lý được hệ thống nước thải đổ về sông, sau đó mới tính đến việc dẫn nước sạch từ nơi khác về.
“Để xử lý được nước thải nên tách riêng hệ thống nước thải hiện đang đổ ra sông Tô Lịch thành hệ thống đi riêng đến nơi cần phải xử lý trong tương lai. Phía thượng lưu sông Tô Lịch gần hồ Tây nên sau này nếu xử lý dứt điểm hệ thống nước thải thì nước sông Tô Lịch có thể lấy từ nguồn nước sạch tự nhiên như kết nối với Sông Hồng. Sau đó hồ Tây và sông Tô Lịch có thể được kết nối để tạo thành hệ thống sông hồ hài hòa. Thêm nữa, các giai đoạn tiếp theo nếu xử lý các sông Nhuệ, sông Kim Ngưu…thì kết nối thành hệ thống” – ông Sơn cho biết.
Cũng theo ông Sơn, để sông Tô Lịch luôn luôn chảy và lấy nước tự nhiên thì phải tính đến thủy văn, thủy lực, tức là phải tính toán cao độ của đáy sông, độ dốc của đáy sông, mặt cắt của lòng sông, vận tốc và lưu lượng để có sự điều tiết phù hợp bởi nguyên tắc của con sông là phải luôn luôn chảy.
Ông Sơn dẫn chứng, sông Tô Lịch chỉ thực sự sạch đẹp vào năm 2008 do có trận lũ lịch sử làm sạch toàn bộ hệ thống sông. Kể từ đó tới nay, hiếm có dịp sông Tô Lịch được xanh, sạch kể cả được đầu tư, cải tạo. Thi thoảng có những dịp lượng mưa tại Hà Nội lớn, lượng nước mưa đổ về sông nhiều, làm loãng nước thải thì nước sông mới trở nên xanh, trong hơn so với bình thường.
“Do vậy muốn bền vững phải có phương án cho hệ thống nước thải đổ ra sông, rồi bước tiếp theo tính toán về thủy lực thủy văn mới kết nối với sông Hồng được. Còn nếu cứ để nước thải đổ ra sông thì bùn thải phải nạo vét liên tục, bởi nước thải trong cống ra thì lượng bùn càng ngày càng lớn, mặt cắt sẽ thay đổi và sông sẽ trở thành sông chết” – ông Sơn khẳng định.
Liên quan đến việc “hồi sinh” sông Tô Lịch, trước đó, Tập đoàn Phương Bắc có đưa ra một vài ý tưởng như: Nhà đầu tư sẽ cải tạo lại hệ thống thoát nước thải thành hệ thống đi riêng (có tính đến phương án xử lý nước thải trong tương lai), nước đổ ra sông sẽ là nước mưa tự nhiên và nguồn nước sạch tự nhiên; nạo vét đáy sông tạo dòng chảy tự nhiên để đảm bảo nguồn nước sạch tạo hệ sinh thái dưới nước. Cùng với đó, sẽ kết nối với sông Hồng và một số hồ hiện có (như Hồ Tây…) tạo thành dòng đối lưu sông – hồ hài hòa để có thể xử lý thoát nước mưa và chống ngập cho Thành phố.
Nhà đầu tư cũng sẽ áp dụng giải pháp khoa học tiên tiến (BIM – mô hình thông tin công trình) để quản lý, thi công, vận hành và khai thác nhằm đảm bảo tiến độ, chất lượng, an toàn và môi trường.
Mới đây, vấn đề này lại một lần nữa được các cử tri quận Hoàn Kiếm đề cập với Chủ tịch Thành phố Hà Nội. Lần này, ông Nguyễn Đức Chung cho biết, Thành phố đang nỗ lực cải tạo, nạo vét, xử lý nước hồ Tây, hồ Trúc Bạch, sông Tô Lịch bằng cách sẽ đóng 8 cửa xả, bơm bổ sung 10.000m3 nước sạch vào hệ thống này.
Quy trình đưa nước sông Hồng vào bổ cập hồ Tây và làm sạch sông Tô Lịch được GS Trần Đức Hạ – Viện trưởng Viện nghiên cứu cấp thoát nước và môi trường đánh giá cao. Tuy nhiên ông Hạ đề nghị cần phải tính toán kỹ việc xử lý nước, thời điểm lấy nước trong năm vì đây là hồ cảnh quan, khu vui chơi giải trí của người dân.
“Quy trình thay nước cần phải làm từ từ để theo dõi biến động của thủy sinh vật trong hồ. Bởi nếu làm mất thủy sinh vật đặc trưng thì nó chẳng khác gì cái bể chứa nước, không có giá trị về cảnh quan, sinh học” – một chuyên gia cho biết.
Thiên Bình
(DĐDN)
