Những ý tưởng nhân văn cho “Ngôi nhà xanh”

Năm 2010, Viện Hàn lâm Kỹ thuật và Công nghệ Đông Nam Á (AAET), Hội Cơ học đất và địa kỹ thuật công trình Việt Nam (VSSMGE) đã tổ chức thành công cuộc thi “Ngôi nhà xanh” với đề bài thiết kế một ngôi nhà hoặc một dãy nhà liền kề trên diện tích 50m2 bảo đảm những điều kiện xanh về môi trường, vật liệu và năng lượng. Việt Nam có 16 bài dự thi (trong tổng số 46 bài của 10 nước) và đoạt 1 giải Nhì, 1 giải Ba, 3 giải Khuyến khích đồng thời đoạt giải Nhất toàn đoàn của Ban Giám khảo Đông Nam Á. Theo quy chế của cuộc thi, ngoài Ban Giám khảo Đông Nam Á, mỗi nước còn có ban giám khảo riêng. Kết quả của Ban Giám khảo Việt Nam gồm 2 giải Nhì, 4 giải Ba và 2 giải Khuyến khích…

Sinh viên năm thứ 4 khoa Kiến trúc trường Đại học Kiến trúc TP.HCM Trần Vũ Linh – Trưởng nhóm đoạt giải khuyến khích cuộc thi vòng Đông Nam Á và giải Nhì cuộc thi vòng Việt Nam cho biết: Ý tưởng của nhóm là thiết kế một nhà sàn rộng 50m2 trên chợ nổi Cái Răng (TP Cần Thơ) dành cho 4 người, gồm bố mẹ và 2 con. Nếu hiện trạng, các ngôi nhà trong khu vực chỉ mở cửa duy nhất hướng ra phía đường bộ thì nhóm đã thiết kế trổ cửa 2 mặt, một hướng ra đường bộ, một hướng ra sông, tận dụng chính lợi thế của chợ nổi. Ngôi nhà vừa là nơi ở, vừa là cửa hàng buôn bán của gia đình.

Vấn đề nan giải nhất của các ngôi nhà sàn hiện trạng là người dân hồn nhiên xả chất thải trực tiếp xuống sông, gây ô nhiễm môi trường thì trong phương án, toàn bộ chất thải được thu gom, ủ thành phân và đem trồng rau xanh, phục vụ nhu cầu hàng ngày. Chính vì các gia đình vùng sông nước không có quỹ đất để trồng rau do vậy, nhóm tác giả đã đề xuất dựng 2 bức tường trồng cây theo chiều đứng. Trên các bức tường này có thiết kế các gờ để đặt các khay trồng rau…

Ngoài 2 ý tưởng chủ đạo nói trên, ngôi nhà sàn ở chợ nổi Cái Răng còn được xây dựng bằng các vật liệu có sẵn ở địa phương như tre, nứa đã qua xử lý nên có độ bền cao. Nhà được thiết kế khép kín, đẹp và thoáng mát… Theo tính toán của nhóm, ngôi nhà có tuổi thọ trung bình khoảng 20 năm, chi phí xây dựng khoảng 60 triệu đồng và có tính khả thi cao.

Cũng đoạt giải Nhì cuộc thi ở Việt Nam, ý tưởng “Ngôi nhà xanh” của nhóm sinh viên trường ĐH Xây dựng Hà Nội do An Việt Dũng làm trưởng nhóm đề xuất khá hoành tráng. Nhóm quy hoạch lại một bản làng dân tộc Mường ở Ba Vì (Hà Nội). Theo nhóm, bản làng truyền thống với mô hình nhà sàn, người sinh hoạt trên, gia súc chăn nuôi ở dưới không hợp vệ sinh. Hơn nữa, những ngôi nhà sàn với kết cấu gỗ đang dần bị thay thế bằng những ngôi nhà phố bê tông cốt thép, làm thay đổi diện mạo của bản làng. Nhóm đề xuất quy hoạch tách riêng khu ở và khu chuồng trại chăn nuôi, khu vệ sinh. Chất thải khu chuồng trại và chất thải sinh hoạt sẽ được thu gom và ủ thành khí bioga. Khí được dẫn đến từng hộ dân để phục vụ đun nấu hàng ngày. Kiến trúc của từng ngôi nhà vẫn là nhà sàn thân thuộc nhưng thay vì được dựng bằng gỗ đốn trên rừng (góp phần tàn phá rừng) thì chúng được dựng bằng các vật liệu thân thiện hơn như tre nứa, đá, lá cọ. Lý do, tre nứa sinh trưởng nhanh, có sẵn ở địa phương. Như vậy, giải pháp vừa duy trì được không gian ở truyền thống của đồng bào, vừa cải thiện điều kiện môi trường, nguồn nước và nhất là cung cấp nguồn năng lượng xanh trong sinh hoạt của các hộ gia đình.

Nhận xét về các phương án đạt giải, GS Nguyễn Trường Tiến đại diện VSSMGE ghi nhận: Các ý tưởng đều rất nhân văn và khả thi. Tuy nhiên, để áp dụng trong cuộc sống, các phương án vẫn cần bổ sung khá nhiều các giải pháp kỹ thuật…

Tiểu Vũ

(*) Thông tin chi tiết các đề xuất đoạt giải cuộc thi “Ngôi nhà xanh” sẽ tiếp tục được Ashui.com cập nhật..