Hội thảo và triển lãm quốc tế lần thứ IV (VACI 2015): “An ninh nguồn nước trong kỷ nguyên biến động”

Sáng 19/10, tại Hà Nội, Bộ Tài nguyên & Môi trường chính thức khai mạc hội thảo và triển lãm quốc tế lần thứ IV (VACI 2015) với chủ đề “An ninh nguồn nước trong kỷ nguyên biến động”. 

Hội thảo nhằm cung cấp những thông tin, bài học kinh nghiệm và công nghệ liên quan đến việc đảm bảo an ninh nguồn nước trong bối cảnh biến đổi khí hậu tại các quốc gia; từ đó có chiến lược bảo vệ, khai thác hiệu quả và phát triển bền vững tài nguyên nước quốc gia. 

Hội thảo có sự tham dự của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải, Thứ trưởng Bộ TN&MT Nguyễn Thái Lai cùng đại diện các Bộ, Ban, Ngành, địa phương và các đối tác quốc tế.

 

Toàn cảnh hội thảo 

Phát biểu khai mạc hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Thái Lai – Trưởng Ban chỉ đạo hội thảo cho biết: “Trong thông điệp của Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki Moon nhân Ngày Nước thế giới 2015 đã khẳng định: “Nước hết sức quan trọng và cần thiết đối với an ninh lương thực, năng lượng, đồng thời là vai trò trụ cột trong các ngành công nghiệp”. Vì vậy, việc đảm bảo an ninh nguồn nước là vấn đề cần quan tâm hàng đầu hiện nay. 

Cũng tại Hội thảo, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải nhận định, an ninh nguồn nước không chỉ là vấn đề thời sự cấp bách mà còn là vấn đề thường xuyên, lâu dài, liên quan đến toàn nhân loại và từng quốc gia, ảnh hưởng đến cuộc sống mỗi cá nhân.

“Năm 2015, Liên Hợp Quốc đưa ra mục tiêu nước toàn cầu là “Đảm bảo an ninh nguồn nước cho phát triển bền vững”. Đây cũng là năm mà vấn đề an ninh nguồn nước được đề cập tại nhiều diễn đàn, hội thảo khoa học trên thế giới”, Phó Thủ tưởng nhấn mạnh. 

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải phát biểu tại Hội thảo 

Thách thức mang tính chiến lược

Hiện nay, an ninh về nguồn nước hiện đang gặp những thách thức lớn. Đây là những thách thức đã tồn tại xuyên suốt lịch sử phát triển của nhân loại. Nhưng ngày nay vấn đề đó đang ngày càng trở nên cấp bách, gay gắt, mang tính chiến lược và mang tầm toàn cầu hơn bao giờ hết.

Sự gia tăng dân số thế giới nhanh chóng đang làm cho nhu cầu chính yếu về nước, năng lượng và lương thực tăng lên mạnh mẽ. Sự phụ thuộc mạnh mẽ vào nguồn nước, các con sông liên quốc gia. Các nguồn nước chảy qua nhiều quốc gia đòi hỏi phải có sự hợp tác và chung sức để xử lý các vấn đề liên quan, đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự tùy thuộc lẫn nhau ngày càng gia tăng. 

Bên cạnh đó, quá trình công nghiệp hóa và đô thị hóa mạnh mẽ đang làm suy thoái nguồn nước, trong khi việc sử dụng, quản lý nguồn nước và xử lý các vấn đề ô nhiễm chưa được coi trọng thỏa đáng. Đặc biệt, biến đổi khí hậu đang làm cho các thách thức về nguồn nước trở nên phức tạp và rất khó lường. Biến đổi khí hậu đã hiện hữu, dẫn đến những diễn biến thiên tai bất thường, cực đoan với quy mô và cường độ ngày càng gia tăng.

Trước thực tế đó, nhiều phương pháp và cách tiếp cận quản lý mới đã được nghiên cứu và ứng dụng như: phương pháp quản lý tổng hợp tài nguyên nước, quản lý nước theo lưu vực sông; các cách tiếp cận theo hệ thống: nước – năng lượng – lương thực, tiếp cận tăng trưởng xanh. Sáng kiến hợp tác về nguồn nước tổ chức năm nay nhằm nhìn nhận những thách thức mà chúng ta đang phải đối mặt, từ đó đưa ra các sáng kiến hợp tác, thúc đẩy việc phát triển bền vững nguồn nước. 

Ông Tom Kompier – Bí thư thứ nhất ĐSQ Hà Lan phát biểu tại Hội thảo 

Quản lý tổng hợp đảm bảo an ninh nguồn nước

Thông điệp của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki Moon nhân Ngày nước thế giới 2015 đã nêu rõ: “Để giải quyết nhiều thách thức liên quan đến nước, chúng ta phải làm việc trên tinh thần hợp tác khẩn trương, mở ngỏ đón nhận mọi ý tưởng và sáng kiến mới, đồng thời sẵn sàng chia sẻ các giải pháp mà tất cả chúng ta đang cần vì một tương lai bền vững”. 

Để đạt được mục tiêu đảm bảo an ninh nguồn nước trong kỷ nguyên biến động, Chính Phủ Việt Nam đang nỗ lực quản lý tổng hợp, tập trung 6 nhiệm vụ trọng tâm.

Một là, hoàn thiện chính sách, pháp luật, chiến lược về tài nguyên nước nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ, khai thác, sử dụng nước hợp lý, tiết kiệm tài nguyên nước và phóng chống có hiệu quả các tác hại do nước gây ra.

Hai là, tăng cường hợp tác quốc tế, nhất là hợp tác với các quốc gia ở thượng nguồn để cùng bảo vệ, chia sẻ, khai thác công bằng, hiệu quả nguồn tài nguyên nước.

Ba là, tăng cường các biện pháp chủ động thích nghi, thích ứng với những diễn biến của biến đổi khí hậu, nước biển dâng và việc sử dụng nước ở thượng nguồn các lưu vựng sông liên quốc gia.

Bốn là, đẩy mạnh quy hoạch, điều tra cơ bản, quan trắc, giám sát tài nguyên nước, đặc biệt là các nguồn nước liên quốc gia.

Năm là, tăng cường vai trò của khoa học – công nghệ và hợp tác quốc tế trong việc đảm bảo an ninh nguồn nước, hiệu quả quản lý, sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hiệu quả.

Sáu là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của xã hội về an ninh nguồn nước, trách nhiệm bảo vệ và sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hiệu quả.

Những nỗ lực sáng kiến VACI nhằm thúc đẩy hợp tác giữa cấp Trung ương và địa phương; giữa giáo dục, khoa học công nghệ và thực tiễn; giữa các ngành sử dụng nước; giữa Việt Nam và bạn bè quốc tế. Trong thời gian ngắn, hội thảo đã thu hút được gần 100 bài báo cáo khoa học, tham luận từ gần 20 nước như: Nhật Bản, Hà Lan, Italia, Đức…tập trung vào nhiều nội dung quan trọng liên quan đến an ninh nguồn nước, chẳng hạn như: quản lý nước thông minh, quản lý rủi ro tài nguyên thiên nhiên… 

Trong tương lai, mỗi địa phương, mỗi ngành, đoàn thể, cá nhân cần tiếp tục phát huy các sáng kiến nhằm đảm bảo an ninh nguồn nước, góp phần vào công cuộc xóa đói, giảm nghèo, mang lại công bằng xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và bảo vệ nguồn nước, góp phần đạt được mục tiêu nước toàn cầu là “đảm bảo an ninh nguồn nước cho phát triển bền vững”. 

Tuyết Chinh – Hoàng Minh 
(Báo Tài nguyên & Môi trường)