Được xây dựng vào thế kỷ 26 và 25 trước Công nguyên (khoảng 2600 trước Công nguyên – 2400 trước Công nguyên), các kim tự tháp Khufu, Khafre và Menkaure của Ai Cập, được xây dựng theo thứ tự đó, là một minh chứng cho quy hoạch và kỹ thuật cổ đại.
Kim tự tháp Ai Cập
Năm chính xác mà chúng được xây dựng có phần không rõ ràng, vì những niên đại đó phụ thuộc vào thời điểm chính xác mà các pharaoh đã xây dựng chúng trị vì, đây là một chủ đề tranh luận của các học giả. Ví dụ, Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan có niên đại của thời trị vì của Khufu. 2551–2528 TCN, Khafre là ca sĩ. 2520–2494 TCN và Menkaure là ca. 2490–2472 TCN Tuy nhiên, các nguồn khác nhau và các học giả có những ước tính khác nhau về thời gian mỗi pharaoh trị vì.
Làm thế nào những kim tự tháp này được xây dựng cũng là một nguồn suy đoán và tranh luận. Nhiều nhà nghiên cứu tin rằng một hệ thống đường dốc ở dạng nào đó đã được sử dụng để di chuyển các khối vào vị trí trong quá trình xây dựng. Khi các kim tự tháp được hoàn thành, chúng được bao bọc hoàn toàn hoặc một phần bằng đá vôi trắng, hầu hết ngày nay chúng đã bị biến mất.
Nghiên cứu cho thấy rằng, khi các khối đá được di chuyển trên sa mạc, một lượng nhỏ nước đã được đổ vào cát trước mặt chúng, giúp chúng di chuyển dễ dàng hơn. Vào năm 2018, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy một khối đá 4.500 năm tuổi trong một mỏ đá ở sa mạc phía đông, có thể đã được sử dụng để giúp di chuyển các khối đá lên một đoạn đường dốc. Công trình có một đoạn đường nối trung tâm với hai bên là cầu thang có nhiều lỗ trụ trên chúng. Các nhà nghiên cứu cho biết, một công cụ tương tự có thể đã được sử dụng tại Giza.
Ngoài ra, các nhà khảo cổ đã tìm thấy bằng chứng cho thấy Giza có một bến cảng nhộn nhịp, cho phép hàng hóa được vận chuyển đến địa điểm này từ khắp Ai Cập cổ đại và phía đông Địa Trung Hải. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy hàng hóa được đưa về bao gồm đá vôi từ Tura (một thị trấn ở Ai Cập) và gỗ tuyết tùng từ Lebanon.
Mặc dù có sự khác biệt giữa ba kim tự tháp (kim tự tháp của Khufu, “Kim tự tháp lớn”, có khối lượng gấp vài lần khối lượng của Menkaure), các đỉnh phía đông nam của mỗi kim tự tháp sắp xếp với nhau gần như chính xác. Mỗi kim tự tháp có một nhà xác và đền thờ ở thung lũng, với một con đường đắp cao nối chúng. Họ cũng có các kim tự tháp nhỏ hơn được gọi là vệ tinh hoặc kim tự tháp nữ hoàng.
Tượng Nhân sư, một tượng đài bí ẩn thường gắn liền với vua Khafre, đứng canh gần ngôi đền trong thung lũng của ông. Ở phía nam của tượng Nhân sư là “Bức tường của Quạ”, dài 656 foot (200m) và dày 32 foot (10m).
Phía nam của bức tường là một khu định cư mà các nhà khảo cổ học đôi khi gọi là “thành phố đã mất.” Thành phố này có doanh trại có thể là nơi đóng quân của quân đội. Các nhà khảo cổ đã phát hiện ra một dinh thự trong thành phố mà lẽ ra sẽ được sử dụng bởi các quan chức cấp cao. Các công nhân xây kim tự tháp có thể đã sống trong những ngôi nhà đơn giản hơn nằm bên trong các kim tự tháp.
Các nghĩa trang rộng lớn cũng đã được tìm thấy bên cạnh các kim tự tháp Giza đã được sử dụng hàng nghìn năm – rất lâu sau khi việc xây dựng các kim tự tháp kết thúc. Một số ngôi mộ được sử dụng cho các thành viên hoàng gia và quan chức cấp cao.
Vào năm 2018, các nhà khảo cổ học cho biết đã tìm thấy ngôi mộ 4.300 năm tuổi của một nữ quan chức. Ngôi mộ có các bức tranh tường mô tả cảnh săn bắn và câu cá, các buổi biểu diễn âm nhạc và khiêu vũ, và một cặp khỉ, một trong số đó đang nhảy múa trước dàn nhạc.
Kim tự tháp Khufu
Khi nó được hoàn thành bởi Khufu, Đại kim tự tháp đã cao 146 m. Ngày nay, với sự mất mát của một số đá, kim tự tháp ngắn hơn một chút, có kích thước 455 feet (138 m). Đây là tòa nhà cao nhất thế giới cho đến năm 1311, khi tòa tháp trung tâm của Nhà thờ Lincoln được hoàn thành ở Anh.
Kim tự tháp lớn hơi lệch với cạnh phía tây dài hơn cạnh phía đông một chút. Vào năm 2016, theo tính toán của kỹ sư Glen Dash và nhà Ai Cập học Mark Lehner cho thấy sườn phía đông ban đầu nằm trong khoảng 755.561 đến 755.817 feet (230.295 đến 230.373 m) trong khi sườn tây nằm trong khoảng 755.833 đến 756.024 feet (230.378 đến 230.436 m).
Kim tự tháp của Khufu có ba ngăn. Một phòng trưng bày lớn dẫn đến phòng của nhà vua, một căn phòng lát đá granit đỏ có chứa một cỗ quan tài hoàng gia hiện đã trống rỗng. Căn phòng của nhà vua được bảo vệ bởi một cỗ máy thô sơ thả những khối đá khổng lồ ở phía trước căn phòng để bảo vệ nó khỏi những kẻ trộm mộ. Cuối cùng, vào một thời điểm nào đó trong thời cổ đại, người ta đã vào được buồng và cướp nó.
Ở trung tâm của kim tự tháp là cái gọi là phòng của nữ hoàng, mặc dù nó có thể chưa bao giờ chứa nữ hoàng. Bên dưới kim tự tháp là một buồng ngầm, mục đích của nó, giống như buồng của nữ hoàng, là một bí ẩn.
Tượng nhân sư
Cả ba kim tự tháp của Giza đều có những ngôi đền xác chết kết nối với những ngôi đền ở thung lũng thông qua một con đường đắp cao. Tuy nhiên, trong trường hợp kim tự tháp của Khafre, ngôi đền ở thung lũng của ông cũng có một tượng đài bí ẩn gần đó được gọi là Sphinx (tượng nhân sư) với một ngôi đền chưa hoàn thiện dành riêng cho nó.
Tượng Nhân sư là một tượng đài dài 74 m được tạc trên nền đá vôi của Cao nguyên Giza. Nó có khuôn mặt của một người đàn ông và cơ thể của một con sư tử. Sinh vật thần thoại được nhìn thấy trong nghệ thuật ở khắp Trung Đông cổ đại, cũng như ở Ấn Độ và Hy Lạp. Vào mùa xuân phân, mặt trời lặn trên vai tượng nhân sư .
Từ “sphinx” trong tiếng Hy Lạp có thể có nghĩa là “kẻ bóp cổ” hoặc “bị thắt chặt”, Carolina Lopez Ruiz, giáo sư kinh điển tại Đại học Bang Ohio, đã viết trong một cuốn sách. Khuôn mặt của bức tượng khổng lồ ở Giza có thể được dựa trên khuôn mặt của Khafre. Những nỗ lực để bảo tồn và khôi phục tượng Nhân sư đã có ít nhất 3.400 năm.
Mục đích của các kim tự tháp là gì ?
Lời giải thích đơn giản nhất cho việc sử dụng các kim tự tháp là nơi chôn cất các vị vua; việc phát hiện ra một cỗ quan tài trong cả ba kim tự tháp đã ủng hộ ý tưởng này. Các khu phức hợp kim tự tháp và hàng hóa mộ từng nằm bên trong chúng, đã giúp nhà vua sang thế giới bên kia.
Verner viết trong cuốn sách của mình: “Kim tự tháp được cho là nơi ở của vị pharaoh – không thể lay chuyển, không thể phá hủy, vĩnh cửu”. Ông lưu ý rằng các tòa nhà đền thờ gần đó “được dành để thờ cúng những người đã khuất, điều này cũng được cho là sẽ tồn tại mãi mãi …”
Điều thú vị là tầm quan trọng về mặt tinh thần của Giza dường như trải qua nhiều thời đại. Cuối năm 2010, các nhà khảo cổ thông báo phát hiện hài cốt của khoảng 400 người bị suy dinh dưỡng, được chôn cất với ít đồ mồ mả, nằm gần Bức tường Con quạ. Họ có niên đại từ 2.700 đến 2.000 năm trước, hai thiên niên kỷ sau khi các kim tự tháp được xây dựng, vị trí chôn cất của họ cho thấy họ mong muốn được ở gần Giza.
Hà Thu
(Tiền Phong /Theo Live Science)
