Trong một nỗ lực nhằm góp phần ngăn chặn các hậu quả nghiêm trọng như cháy rừng, nước biển dâng do tình trạng biến đổi khí hậu gây ra, bang California (Mỹ), nền kinh tế lớn thứ 5 thế giới, đặt mục tiêu đến năm 2045, 100% điện sử dụng ở bang phải được sản xuất từ các nguồn năng lượng sạch.
Tấm năng lượng mặt trời được lắp trên một mái nhà ở thị trấn Los Gatos, bang California. (Ảnh: The Chronicle)
100% năng lượng phi carbon vào năm 2045
Hôm 28/8, hạ viện bang California thông qua dự luật có tên gọi S.B 100, bắt buộc các công ty dịch vụ tiện ích bán lẻ điện ở bang này phải kinh doanh điện được sản xuất các nguồn phi carbon vào năm 2045. Dự luật này sẽ được chuyển sang cho thượng viện bang California xem xét trước khi đặt lên bàn làm việc của Thống đốc bang Jerry Brown. Thượng viện California dự kiến sẽ tán thành dự luật này trong tuần này.
Theo dữ liệu chính thức, năm 2017, bang California phải nhập khẩu 30% sản lượng điện từ bên ngoài. Như vậy, California có thể trở thành bang thứ hai sau bang Hawaii bắt buộc nguồn điện sử dụng phải được sản xuất 100% từ các nguồn phi carbon.
Dự luật S.B 100 đòi hỏi các công ty dịch vụ tiện ích phải dần dần chuyển sang kinh doanh điện từ các nguồn không phát khí thải nhà kính như điện gió, điện mặt trời, thủy điện và điện hạt nhân. Mục tiêu đầu tiên của bang California là đến cuối năm 2020, 33% sản lượng điện của bang phải đến từ các nguồn phi carbon. Đến năm 2026, các công ty dịch vụ tiện ích ở California phải bảo đảm 50% sản lượng điện của họ được sản xuất từ các nguồn phi carbon và con số này được nâng lên 60% vào năm 2030 và 100% vào năm 2045.
Trong cuộc trao đổi với The Wall Street Journal vào tuần trước, ông Jerry Brown nói ông ủng hộ mục tiêu 100% năng lượng tái tạo nhưng cho biết các chi tiết trong dự luật trên là điểm mấu chốt để ông quyết định có ký thông qua nó hay không.
Ông nói: “Các mục tiêu phải đáng tin cậy. Để tạo ra mục tiêu đáng tin cậy, chúng ta phải có những chi tiết thực sự giúp chúng ta đạt được nó”.
Để đạt mục tiêu 100% năng lượng phi carbon, Brown gợi ý bang California cần phải nâng cao năng lực tích trữ điện từ các nguồn năng sạch không ổn định như điện gió và điện mặt trời, cũng như đưa thêm hàng triệu xe điện lăn bánh trên đường vì hầu hết khí thải carbon của bang đến từ ngành vận tải.
Năng lượng sạch là vấn đề cấp bách
Tác giả của dự luật trên là ông Kevin de León, thượng nghị sĩ ở thượng viện California. Ông León nhấn mạnh đến tính cấp bách của dự luật này khi cho rằng biến đổi khí hậu là một phần của nguyên dân dẫn đến các vụ cháy rừng gây thiệt hại lớn về người ở bang California.
Ông nói: “Khi các vụ cháy rừng xảy ra khắp bang Califonia, gây thiệt hại cho người dân đóng thuế hàng tỉ đô la và đe dọa sức khỏe của các gia đình ở bang chúng ta, sự cần thiết để bang California hướng đến 100% năng lượng sạch và tái tạo trở nên khẩn cấp hơn bao giờ hết”.
Một báo cáo gần đây cảnh báo nếu không nhanh chóng hành động để giảm khí thải nhà kính, tình trạng nóng lên toàn cầu có thể dẫn đến hiện tượng nước biển dâng, có thể gây xói mòn 2/3 bờ biển bang California cũng như tần suất các vụ cháy rừng tăng lên 50% vào năm 2050.
Một vụ cháy rừng ở bang California. Biến đổi khí hậu là một phần nguyên nhân dẫn đến các vụ cháy rừng mỗi năm mỗi tăng ở bang này. (Ảnh: EPA)
Dự luật mới đặt mục tiêu 100 năng lượng sạch vào năm 2045 nhưng kêu gọi thực hiện mục tiêu đó bằng cách khai thác các nguồn năng lượng tái tạo và “phi carbon”, một định nghĩa có thể bao gồm điện hạt nhận, điện khí và thậm chí các nhà máy nhiệt điện than sử dụng công nghệ cô lập carbon. Năm 2017, gần 29% sản lượng của bang California được sản xuất từ các nguồn năng lượng tái tạo, theo dữ liệu chính thức của bang này.
Tập đoàn PG&E Corp, công ty mẹ của một số công ty dịch vụ tiện ích ở bang California, phản đối dự luật S.B 100 trong hơn một năm nay. Hôm 28/8, tập đoàn này ra tuyên bố cho biết: “Các nhà làm luật ở hạ viện California cầm đèn chạy trước ô tô. Mục tiêu dài hạn của bang sẽ ảnh hưởng đến các công ty dịch vụ tiện ích trong hơn 25 năm tới nhưng không đưa ra bất cứ bảo đảm nào giúp các công ty này ổn định tài chính và để gánh vác các yêu cầu bắt buộc mới”.
San Diego Gas & Electric, công ty dịch vụ điện và khí đốt của tập đoàn năng lượng Sempra Energy ở bang California, cho biết thay vì áp đặt các lệnh bắt buộc đối với các công ty dịch vụ tiện ích, chính quyền bang nên làm nhiều hơn để giảm khí thải nhà kính từ xe cộ.
Đi đầu trong nỗ lực chuyển tiếp sang năng lượng tái tạo
Hầu hết người dân California đều ủng hộ dự luật S.B 100. Một cuộc khảo sát gần đây cho thấy 72% người được hỏi ở California tán thành dự luật. Một số cựu lãnh đạo chính trị ủng hộ dự luật mới, bao gồm cựu Thống đốc bang California Arnold Schwarzenegger và cựu Phó Tổng thống Mỹ Al Gore.
Nếu dự luật trên được ông Jerry Brown ký thông qua, California một lần nữa trở thành bang đi đầu trong nỗ lực chuyển tiếp sang năng lượng tái tạo và các nỗ lực chống biến đổi khí hậu, cung cấp một mô hình mẫu để các bang khác học tập khi họ cũng đang cân nhắc tăng cường sản xuất năng lượng tái tạo có giá thành giảm mạnh trong những năm gần đây.
Từ lâu, California trở thành chính quyền bang đi đầu trong các vấn đề bảo vệ môi trường, bao gồm việc áp đặt các tiêu chuẩn tiết kiệm nhiên liệu nghiêm ngặt đối với xe cộ. Hồi tháng 5, California trở thành bang đầu tiên của nước Mỹ bắt buộc phần lớn các nhà cửa xây dựng mới (bao gồm nhà cho một gia đình và các chung cư) kể từ năm 2020 phải lắp đặt tấm năng lượng mặt trời trên mái.
Ed Smeloff, giám đốc phụ trách bang California của tổ chức vận động năng lượng mặt trời Vote Solar cho rằng động thái thông qua dự luật S.B 100 của hạ viện bang California là cột mốc mới đối với bang này trong cuộc vận động năng lượng tái tạo kéo dài nhiều thập kỷ qua.
Ông nói: “California giờ đây truyền thông điệp cho toàn quốc rằng năng lượng tái tạo là hoàn toàn khả thi và chúng tôi giờ đây đang trên lộ trình hướng đến đạt mục tiêu 100% năng lượng sạch”.
Pavel Molchanov, nhà phân tích ở công ty dịch vụ tài chính Raymond James Financial cho biết điện gió và điện mặt trời đang ngày càng rẻ và bang California có thể đạt mục tiêu 100% năng lượng sạch trong vòng 15 năm tới.
“California và Hawaii có thể là những bang đầu tiên đặt mục tiêu 100% năng lượng sạch nhưng không phải là cuối cùng. Chúng ta sẽ không bao giờ đạt được những mục tiêu mà chúng ta không đặt ra. Đó là lý do tại sao dự luật S.B 100 là một bước đi quan trọng. Nó nêu rõ các mục tiêu chúng ta cần đạt, tạo cho chúng ta tiến lên mạnh mẽ theo đúng hướng”, Doug Phelps, chủ tịch tổ chức phi lợi nhuận Môi trường Mỹ, có trụ sở ở bang Colorado, nói trong tuyên bố hôm 28/8.
Lê Linh
(TBKTSG)
